Ik wil geen regendruppel op mijn erf verloren laten gaan

Toen Joris Voeten een paar jaar geleden van Renkum naar Heelsum verhuisde, legde hij daar meteen groene biodiverse daken aan. Drie maar liefst. Eén ervan is eigenlijk blauwgroen, want daar staat ook water op.

Er groeit van alles op die daken: sedums, kruiden en grassen. Op een ervan staat nu zelfs een dwergden.

“Je kunt precies zien welk deel van het dak meer zon krijgt”, wijst Joris enthousiast, terwijl hij een ladder opklimt om het groene dak op de aanbouw van zijn woning te laten zien. “Daar links zie je de sedum nog. Aan de andere kant van het dak is meer schaduw en overheersen de grassen. Eén keer per jaar maai ik dat. Hoe? Gewoon met de grasmaaier. Meestal doe ik dat eind februari, zodat insecten er wel in kunnen overwinteren.”

Groen energiedak

Vol trots laat Joris zijn boomrijke achtertuin met klimaatbestendige beplanting zien. De tuin biedt uitzicht op drie groene daken. Op de veranda ligt een groen energiedak, zoals hij dit dak noemt. De draagconstructie van dit dak was sterk genoeg voor zeven zonnepanelen. De panelen zijn niet zichtbaar door de brede rand sedums, kruiden en grassen eromheen. Ze liggen op kunstgras. “Voordat we zonnepanelen hadden, keken we zo uit op een groen in plaats van een zwart dak.”

Opslag regenwater

Op zijn garage ligt een ander type dak: een blauwgroen dak. Een laag van 8,5 centimeter hoge kratjes houdt het regenwater vast. De planten op het dak kunnen daardoor langer zonder irrigatie. Het overige regenwater vangt hij op: onder de garage ligt een regenwatertank van 3.200 liter. Met daaraan gekoppeld een sensorgestuurde pomp en irrigatiesysteem voor de rest van de tuin. Om geen druppel regenwater verloren te laten gaan, heeft hij alle hemelwaterafvoeren van het riool afgekoppeld. 

Draagkracht dak

“Om te bepalen of je dak geschikt is, moet je de dakconstructie kunnen zien of een tekening hebben, zodat een constructeur de toelaatbare extra gewichtsbelasting kan uitrekenen”, legt hij uit. “Dat is uit veiligheid altijd de eerste stap.” Om het dak op de aanbouw niet te zwaar te maken, koos hij daar - rondom 1 meter breed - voor standaard sedum en gras. In het midden liggen houten staptegels en lichtgewicht kunstgras. 

Grindballast

Daken die voorzien zijn van grind kunnen in principe vervangen worden door een standaard groen dak. De grindballast weegt gemiddeld 80 à 90 kilo per vierkante meter. Ter vergelijking: een standaard groen dak heeft een gewicht vanaf 65 kilo. Een blauwgroen dak daarentegen weegt veel meer door het water dat er ook wordt opgeslagen. Joris spreekt van minimaal 110 kilo per vierkante meter. “Een blauwgroen dak kan niet overal, maar op ieder dak kan wel iets.”

Weinig onderhoud

Een groen dak vraagt weinig onderhoud. Van belang is wel een goede afwatering, zeker nu zich vaker stortregens voordoen. “Twee keer per jaar controleer ik de dakgoten en de dakdoorvoeren. Ook verwijder ik opkomende bomen.” Bij aanhoudende droogte geeft hij de dakplanten water. “Bij sedums hoeft dat niet per se. Maar ik heb liever dat ze floreren dan creperen. Als ze voldoende water hebben, kunnen ze hun functies van verkoeling, waterbuffering en biodiversiteit optimaal vervullen.” 

Joris Voeten is boomspecialist en houdt zich als onderzoeker bij Wageningen Research bezig met klimaatslim groenbeheer in de stedelijke omgeving. Hij legde zelf zijn groene daken aan, maar adviseert andere doe-het-zelvers zich vooraf goed in de materie te verdiepen.